Czym są i jak działają Rejestry Notarialne?

Rejestry Notarialne zbierają informacje o danych przetwarzanych przez sądy i notariuszy, a następnie gromadzą je w systemie teleinformatycznym. Początki Rejestrów sięgają 2009 roku, kiedy to utworzono Rejestr Aktów Poświadczenia Dziedziczenia. W kolejnych latach do systemu wprowadzano kolejne moduły, aż do 2016 roku, kiedy to system przerzedł gruntowną modernizację.

Z jakich elementów składają się Rejestry Notarialne?

W Rejestrach Notarialnych widnieje kilka modułów, które zawierają treści o różnych kategoriach. Jednym z nich jest Rejestr Użytkowników, który jest ustawową listą notariuszy i zastępców notarialnych. Z kolei wszystkie zarejestrowane akty notarialne poświadczające fakt dziedziczenia oraz stwierdzenia nabycia spadków gromadzone są w Rejestrze Spadków. Ponadto w Rejestrach Notarialnych funkcjonuje Notarialny Rejestr Testamentów, Rejestr Zarządców Sukcesyjnych, Centralne Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych oraz moduł Notarialnych Rejestrów Statystycznych.

Oprócz wspomnianych elementów w Rejestrach Notarialnych działają podsystemy wymiany danych z instytucjami zewnętrznymi, takimi jak Krajowy Rejestr Sądowy, Ministerstwo Sprawiedliwości, Europejska Sieć Notarialna oraz sądy wieczystoksięgowe. W ramach systemu funkcjonują także publiczne wyszukiwarki, które dotyczą notarialnych aktów poświadczenia dziedziczenia, sądowych stwierdzeń nabycia spadku, europejskich poświadczeń spadkowych oraz notariuszy i zastępców notarialnych. Dostęp do pozostałych rejestrów mają wyłącznie notariusze, którzy mogą udzielić informacji zainteresowanym stronom. Dostęp do Rejestrów Notarialnych ma Notariusz Adam Robak, który prowadzi kancelarię w Katowicach. Za pośrednictwem kancelarii możliwy jest zatem wgląd do potrzebnych danych na podstawie interesu prawnego klienta.

Po co powstały Rejestry Notarialne?

Podstawowym celem działania systemu jest usprawnienie przepływu informacji. Przykładowo, dzięki Rejestrowi Testamentów można uniknąć sytuacji, gdzie ostatnia wola zmarłego pozostaje nieznana lub ujawnia się dopiero po przeprowadzeniu czynności spadkowych. Testament musi być jednak zgłoszony do rejestru, a dopóki spadkodawca żyje, pozostaje niejawny. Testamenty w Katowicach można przekazywać wspomnianej wcześniej kancelarii w formie spisanych własnoręcznie depozytów oraz aktów notarialnych.

Warto wiedzieć, że wypis z rejestru jest możliwy w każdym momencie na wniosek spadkodawcy. Spadkobiercy mogą uzyskać dostęp do testamentu dopiero po śmierci spadkodawcy – w tym celu należy złożyć w kancelarii wypis aktu zgonu.